Niezależny test detektorów lawinowych

Detektor lawinowy stanowi niezbędny element wyposażenia wszystkich wyruszających w wysokie góry w warunkach zimowych.

W wyniku rozwoju technologii cyfrowych na rynek trafiają coraz nowsze modele tych urządzeń.

Ich oferta jest bardzo duża i często padają pytania od potencjalnych użytkowników: jak wybrać najlepsze urządzenie, co w praktyce znaczą poszczególne parametry techniczne i na ile wpływają one na poprawę jakości działania detektora.

Z tych m.in. powodów Ośrodek Prewencji Lawinowej Horskiej Záchrannej Služby (SLP HZS) zorganizował w ubiegłym roku w Jasnej na Słowacji niezależny "Test detektorów lawinowych".

Partnerami testu była Horska Služba z Republiki Czeskiej, Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe z Polski, przewodnicy wysokogórscy organizacji UIAGM ze Słowacji i Czech oraz Fundacja im. Anny Pasek z Polski. Przy testowaniu detektorów pracownikom SLP HZS pomagali ratownicy ośrodków HZS z Niżnych Tatr i Tatr Zachodnich.

Celem testu było sprawdzenie rzeczywistego zasięgu, dokładności i funkcjonalności detektorów lawinowych dostępnych na słowackim, czeskim i polskim rynku.

Do oceny tych parametrów użyto metodologii i kryteriów opracowanych przez Komisję Bezpieczeństwa Niemieckiego Towarzystwa Alpejskiego (DAV Sicherheitsforschung) oraz zaleceń Międzynarodowej Komisji Ratownictwa Górskiego (IKAR-CISA) dla poszukiwań z wykorzystaniem detektorów lawinowych. Poszczególne metody testowania symulowały odpowiadające im fazy poszukiwania zasypanych w rzeczywistych wypadkach lawinowych.

Dodatkowym celem testu było sprawdzenie wpływu urządzeń elektronicznych, krótkofalówek i telefonów komórkowych, na poziom i jakość wysyłania sygnału przez detektory lawinowe.

Do celów testu udało się uzyskać 150 egzemplarzy detektorów lawinowych od pięciu producentów; w sumie  14 typów (modeli) urządzeń, przedstawionymi poniżej w porządku alfabetycznym:

•Arva 3 Axes

•Arva Evo 3

• bca Tracker 2

• bca Tracker DTS

• Mammut Barryvox VS 68

• Mammut Barryvox Pulse

• Mammut Barryvox Opto 3000

• Ortovox 3+

• Ortovox F1

• Ortovox Patroller

• Ortovox S1

• Pieps DSP v 5.0

• Pieps DSP v 6.2

• Pieps Freeride

Z wyjątkiem urządzeń Arva 3 Axes, Pieps DSP v 6.2 i Pieps Freeride do dyspozycji było 10 lub więcej egzemplarzy z każdego typu. Z racji ograniczeń czasowych niemożliwe okazało się przetestowanie wszystkich 150 urządzeń, dlatego z każdego typu wybrano losowo pięć egzemplarzy. Wyjątkiem były detektory Arva 3 Axes i Pieps DSP v 6.2 (testowano po dwa egzemplarze) i Pieps Freeride (trzy egzemplarze). W sumie zrobiono około 3500 pomiarów

Polska wersja językowa [PDF] 19.1 M
Słowacka wersja językowa [PDF] 19.0 M
Angielska wersja językowa [PDF] 17.8 M

Celem testu nie było znalezienie najlepszego i najgorszego detektora lawinowego, ale ustalenie rzeczywistych parametrów urządzeń dostępnych na słowackim, czeskim i polskim rynku.

Dlatego wszystkie wyniki testu zostały podane w kolejności alfabetycznej albo w kolejności wykonywania pomiarów. Na podstawie podanych parametrów każdy musi stworzyć własny ranking.

Pomiary wykonane podczas testu w pierwszym rzędzie potwierdziły różnice pomiędzy parametrami zasięgu podawanymi przez producentów, a realnymi wartościami osiąganymi w terenie. Różnice rzędu 30-45% są znaczące i mogą wprowadzać w błąd użytkowników. Podobnie wartości podawane na wyświetlaczach urządzeń trzeba traktować z rezerwą i skupić się raczej na ocenie, czy odległość od zasypanego rośnie, czy maleje.

Bardziej niepokojącym wnioskiem jest fakt, iż wiele urządzeń w mniej dogodnych położeniach anten nie spełnia zaleceń SLF, a ich użytkownicy powinni pamiętać o zmniejszeniu szerokości pasa szukania w pierwszej fazie poszukiwania zasypanego – szerokość ta musi być mniejsza niż zmierzony zasięg urządzenia w najbardziej niedogodnym położeniu anten. Niestety zmniejszenie tego pasa może spowodować przedłużenie poszukiwań i w efekcie zmniejszenie szans zasypanych na przeżycie.

Pomiary wpływu krótkofalówki na nadawanie sygnału przez detektor stwierdziły tylko w niektórych urządzeniach wzrost podawanej odległości o 9–16 %. Natomiast kierunek poszukiwań nie uległ zmianie w żadnym z pomiarów.

W urządzeniach z magnetycznym załączaniem i przełączaniem trybów pracy stwierdzono przerywanie nadawania albo wystąpienie niezidentyfikowanego błędu systemu przy bezpośrednim kontakcie z krótkofalówką albo smartfonem. Z tego powodu konieczne jest zachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy tymi urządzeniami i noszenie krótkofalówki i smartphonu w taki sposób, aby w razie wypadku i zasypania nie mogło dojść do ich bezpośredniego kontaktu.

Raport z Testu detektorów lawinowych:

Polska wersja językowa [PDF] 19.1 M
Słowacka wersja językowa [PDF] 19.0 M
Angielska wersja językowa [PDF] 17.8 M

Raport z "Testu detektorów lawinowych" opracowali pracownicy Ośrodka Prewencji Lawinowej Horskiej Záchrannej Služby (SLP HZS): Marek Biskupič, Filip Kyzek, Milan Lizuch, Jozef Richnavský, Igor Žiak.
Polska wersja raportu: Fundacja im. Anny Pasek.
Tłumaczenie: Tomasz Nodzyński. Konsultacja merytoryczna: Tomasz Nodzyński, Paweł Chrustek.
Korekta: Paulina Kołodziejska. Redakcja techniczna: Adrian Zelga.