- turystyczne, w których przednia para zębów ustawiona jest płaską stroną (poziomo) do podłoża, a druga para zębów pod kątem prostym do podeszwy buta.
- wspinaczkowe z dwoma przednimi zębami pionowymi, zaopatrzonymi na spodniej powierzchni w ząbki i ustawionymi pod kątem ostrym do podłoża. Druga para zębów skierowana ku przodowi.
- ogólnoalpinistyczne czyli pośrednie pomiędzy powyższymi, z pierwszą parą poziomą, ale drugą ustawioną do przodu lub z pierwszą parą o przekroju litery T (pionowa dolna część zęba lepiej "siada" w lodzie, natomiast pozioma górna daje większą stabilizację w miękkim śniegu).
- klasyczne paskowe - praktycznie wychodzą już z użycia. Zamocowanie za pomocą systemu pasków. Nadają się praktycznie do każdego buta, ale bardzo niewygodne w użyciu (skomplikowane zakładanie - wymaga dwóch rąk, trudne do zrobienia w rękawicach, paski i sprzączki często zamarzają, przez co je również trudno zdjąć) i niestabilne na bucie - nadają się jedynie do łatwego trekingu.
- koszykowe - zastąpiły raki paskowe. Również nadają się do każdego buta, ale są o wiele bardziej przyjazne w użytkowaniu.
- automaty - możliwe do zamocowania jedynie na butach posiadających specjalne rowki z przodu i z tyłu, bardzo stabilne na bucie. Występują dwa typy mocowania - najczęstszy typu wiązania narciarskiego oraz opracowany przez Petzla Charlet Mooser - typ side lock. Osobiście polecam ten pierwszy - wygodniejszy.
- półautomaty - możliwe do zamocowania jedynie na butach posiadających z tyłu odpowiedni rowek. Dobre pólautomaty "siedzą" podobnie na bucie stabilnie jak automaty. Z tyłu posiadają zapięcie identyczne jak automaty, przód buta opiera się o dwa bolce, do których zamocowany jest albo koszyk, albo paski.
- przegubowe - znakomita większość raków. Przednia i tylna część raka połączona jest za pomocą ruchomej płytki (łącznika), co daje możliwość częściowego odkształcania ("zginania") raka na miększym (skórzanym) obuwiu.
- sztywne - jednoczęściowe, nadające się do zamocowania jedynie na skorupach. Są to wysoce techniczne raki do wyczynowego wspinania.
Jeśli planujesz tylko łatwe trasy trekingowe czyli po stokach o nastromieniu maksymalnie 45 stopni, bez skalnych odcinków, krótko mówiąc planujesz wycieczki jedynie w Tatry Zachodnie - turystyczne raki paskowe/koszykowe w zupełności wystarczą. Jeśli jednak planujesz ambitne trasy trekingowe, po stromych stokach i śnieżno-skalnych graniach, takich jak w Tatrach Wysokich, polecam zaopatrzenie się w raki ogólnoalpinistyczne, automatyczne lub dobre pólautomaty. Bardziej "techniczne" ustawienie zębów pozwala na bezpieczniejsze pokonywanie stromych i twardych stoków, podobnie jak lepsze zamocowanie na bucie.
Pamiętaj, że raków nie zmienia się zbyt często - przy bardzo intensywnym używaniu co 3-4 lata, przy rzadkim jedne starczą na ładnych kilka lat. Dlatego dobrze jest już na wstępie określić jaki rodzaj turystyki będziesz uprawiać w przyszłości.
- ilość zębów - optymalna liczba to 12.
- podkładki antisnow - zapobiegają przylepianiu się śniegu do raków. Do niektórych raków trzeba je dokupić osobno. Nie należy jednak oczekiwać cudów - mokry śnieg lepi się do nich równie dobrze jak do gołych raków. Należy się jednak wtedy zastanowić czy w ogóle jest sens w takich warunkach zakładać raki.
- łatwość regulacji raków - reguluje się długość raków, a w automatach i półautomatach dodatkowo siłę docisku tylnego zapięcia. Zwykle raki ustawia się raz na początku ich użytkowania i ewentualnie zmienia przy zakupie nowego obuwia. Jednak czasem trzeba coś podregulować już w górach. Dobrze mieć wtedy raki, do których nie trzeba śrubokręta.
- możliwość wymiany części - szczególnie przednich zębów, które najszybciej się zużywają.
Autor: Ula i Mariusz Kupiec
Dokończenie artykułu i więcej informacji o użytkowaniu raków na magazyngory.pl
